Trong một lần nằm điều trị
tại Bệnh viện Việt – Xô, nhạc sĩ Trần Hoàn được ông Vũ Kỳ (Thư ký của Bác Hồ) kể
cho nghe chuyện về một cô y tá hát cho Bác Hồ nghe trong những ngày cuối Bác nằm
trên giường bệnh. Câu chuyện đó bất ngờ trở thành cảm hứng cho người nhạc sĩ, để
ca khúc “Lời Bác dặn trước lúc đi xa” với âm hưởng diết da, xúc động, ra đời.
Không chỉ nhiều người mà chính nhạc sĩ Trần Hoàn, lúc sinh thời cũng rất muốn gặp để biết “em gái nhỏ” là nguồn cảm hứng để ông sáng tác ca khúc để đời đó là ai. Tác giả “Lời Bác dặn trước lúc đi xa” từng có lần tìm đến tận nhà nhân vật “nguyên mẫu” của ông, nữ y tá Ngô Thị Oanh, nhưng không may chị lại đi vắng và cho đến tận khi về miền cực lạc, nhạc sĩ Trần Hoàn cũng chưa từng gặp chị.
.jpg)
Thiếu tá Ngô Thị Oanh,
nguyên là y tá của Viện Quân y 108 (nay là Bệnh viện Trung ương Quân đội 108). Bây
giờ đã nghỉ hưu và tiếp tục làm y tá cho một bệnh viện tư nhân. Dẫu lên chức bà
nội, Thiếu tá Ngô Thị Oanh vẫn mặn mòi, duyên dáng. Với nụ cười trên môi, chị nhớ
về những ngày mùa thu năm 1969.
Ký ức thiêng liêng
… Cuối tháng 8/1969, hai nữ
y tá Ngô Thị Oanh và Trần Thị Quí của Viện Quân y 108 cùng 2 bác sĩ được triệu
tập để nhận nhiệm vụ đặc biệt. Tổ y tế nhanh chóng chuẩn bị thuốc men, dụng cụ
y tế như mọi chuyến đi ngoại viện rồi lên đường. Khi chiếc ô tô đưa Tổ y tế
quân đội rẽ vào cổng Phủ Chủ tịch, chị Oanh và Quý vẫn không biết là ở đâu. Đến
chiều, ông Vũ Kỳ mới đến, thông báo là các thầy thuốc vào đây để chăm sóc sức
khỏe cho Chủ tịch Hồ Chí Minh, thì mọi người đều run lên vì bất ngờ. Đêm đó,
không ai ngủ nổi…
Sáng hôm sau, ông Vũ Kỳ
đưa tổ y tế vào báo cáo với Hồ Chủ tịch về việc họ đến để chăm sóc Bác, thì Bác
từ chối: Bác cũng mệt nhưng chưa đến nỗi cần người chăm sóc. Để các cháu về đơn
vị còn chăm sóc bộ đội. Ông Vũ Kỳ phải thuyết phục mãi, Bác Hồ mới đồng ý.
Những ngày gần Bác, các
thầy thuốc đều bất ngờ khi nhìn căn phòng với đồ đạc đơn sơ của người đứng đầu
đất nước. Các y tá còn ngạc nhiên hơn khi thấy Hồ Chủ tịch quá đỗi gần gũi với
mọi người. Phải nằm bất động do bệnh tình, nhưng Bác vẫn hoàn toàn tỉnh táo. Những
lúc không phải tiếp khách, hay nghe các đồng chí trong Trung ương Đảng báo cáo
công việc, Bác lại trò chuyện với các nữ y tá, thân tình như người trong gia
đình. Bác hỏi han quê quán, hoàn cảnh, công việc của từng người.
Có lần, Hồ Chủ tịch hỏi
chị Quí sao không thi vào đại học mà lại làm quân y, chị Quí trả lời rằng đã có
giấy gọi đi đại học, nhưng vì thích vào bộ đội nên mới học quân y. Bác Hồ ân cần
bảo: “Thế cũng tốt! Làm một y tá giỏi còn hơn một bác sĩ tồi”. Bác còn dặn dò:
“Các cháu phải chăm sóc người bệnh như với người nhà vậy!” Những lời dặn dò của
Bác Hồ đã đi theo các chị suốt cuộc đời.
Đến lượt chị Oanh thưa với
Bác quê mình ở Liên Châu, Yên Lạc, Vĩnh Phúc, Bác đùa: “À! Dân nhiều ruồi đây!”
Thấy Bác hiểu cặn kẽ quê mình đến vậy, chị Oanh xúc động lắm. Chả là quê chị đất
đồng bãi ven sông Hồng, chuyên trồng màu, thường bón phân tươi nên rất nhiều ruồi!
Suốt thời gian đó, Tổ y tế
túc trực bên Hồ Chủ tịch 24/24 giờ, chăm sóc từng giấc ngủ, miếng ăn, hoặc ngồi
xung quanh, trò chuyện với Bác. Một lần, chị Oanh và chị Quí đang ngồi bên Bác
thì ông Vũ Kỳ bảo ai biết hát thì hát cho Bác nghe. Vì sợ, cũng vì xấu hổ nên 2
chị đùn đẩy nhau, cuối cùng, chị Oanh đứng lên hát bài “Quân y làm theo lời
Bác” (do anh Đỗ Niệm ở Viện 108 sáng tác). Ông Vũ Kỳ lại hỏi ai biết hát dân ca
thì hát cho Bác nghe, nên chị Oanh hát tiếp bài quan họ “Người ơi người ở đừng
về”.
Chị kể, vì kính yêu Hồ Chủ
tịch mà chị hát chứ chị chưa bao giờ dám hát một mình đâu, chị run lắm. Nhưng
nghe chị hát xong, Hồ Chủ tịch vỗ tay hoan hô và bảo lấy cho Bác bông hoa đang
cắm trong bình nơi đầu giường rồi tặng chị! Bông hồng trắng ấy, chị ép vào cuốn
sổ và lưu giữ như một báu vật.
Chị Oanh còn nhớ, những
ngày sau cuối, Hồ Chủ tịch mệt nặng hơn, nhưng Người vẫn tỉnh táo. Sáng
2/9/1969, khi các đồng chí trong Trung ương Đảng vào thăm, Bác còn hỏi Đại tướng
Võ Nguyên Giáp và Thủ tướng Phạm Văn Đồng xem lễ mít tinh kỷ niệm ngày 2/9 ở Quảng
trường Ba Đình chuẩn bị như thế nào?
Khi mọi người ra khỏi, 9h
sáng là giờ ăn của Hồ Chủ tịch, nên chị Oanh vào hỏi: “Bác ăn súp nhé?” và Bác
gật đầu đồng ý. Nhưng chị vừa quay ra bảo người phục vụ mang súp cho Bác, lúc
quay vào thấy mọi người đang tập trung cấp cứu Người…
47 phút trôi qua mà nỗi đau vẫn cứ đến. Những tiếng nấc nghẹn ngào không kìm nổi, những giọt nước mắt ướt đầm trên tất cả các gương mặt đứng xung quanh. Bầu trời như thấp xuống, gió như ngưng thổi …
.png)
Do yêu cầu bí mật về ngày
mất của Bác khi đó, nên dù thi hài Bác đã được đưa đi, Tổ y tế vẫn phải ở lại
Phủ Chủ tịch đến chiều 3/9/1969 mới trở về đơn vị. Chị Oanh nhớ lại: “Suốt từ
phút Hồ Chủ tịch về cõi vĩnh hằng, cả khu nhà vắng lặng. Không ai nói với ai lời
nào, bởi cùng chìm trong nỗi mất mát…”
Kỷ niệm đi vào âm nhạc
Suốt nhiều năm sau, chị Oanh vẫn không nguôi quên những ngày tháng được phục vụ Hồ Chủ tịch, được trò chuyện cùng Bác và nhất là được hát cho Bác nghe. Chị mang theo về những đồ vật làm kỷ niệm: chiếc móng tay của Bác do chị cắt, chiếc khăn Bác rửa mặt, cả chiếc hộp xốp đựng socola mà Bác được biếu… Chị đã nâng niu, cất giữ nhiều năm liền trước khi đưa chúng vào nhà truyền thống, khi đơn vị yêu cầu. Tiếc là về sau, máy bay Mỹ bắn phá miền Bắc, nhà truyền thống bị trúng bom nên những kỷ vật ấy không còn nữa.
.png)
Cũng do yêu cầu bí mật quốc
gia, những điều mà chị được chứng kiến, được biết về thời khắc cuối cùng của Hồ
Chủ tịch vẫn được chị giữ kín.
Là y tá ở Khoa chăm sóc sức
khỏe các đồng chí lãnh đạo cao cấp, về sau, chị Oanh còn là người phục vụ những
giây phút cuối cùng của nhiều vị lãnh đạo: Tôn Đức Thắng, Nguyễn Lương Bằng, Phạm
Văn Đồng, Nguyễn Duy Trinh, Hoàng Quốc Việt vv…
Rồi có một ngày, ca khúc
nổi tiếng đánh thức kỷ niệm của chị vốn không mấy ai biết đến. Lúc đầu được
nghe bài “Lời Bác dặn trước lúc đi xa”, chị rất thích nhưng không mảy may nghĩ
rằng, nhân vật được nhắc đến trong ca khúc lại chính là mình.
Mãi sau, chị mới ngờ ngợ
có thể “em gái nhỏ” ấy là mình, vì khi đó, chỉ có chị hát cho Bác nghe bài dân
ca quan họ “Người ơi, người ở đừng về”! Nhưng phải vài năm sau, cô y tá hát cho
Bác nghe trong ca khúc mới được khẳng định chính là chị, Thiếu tá Ngô Thị Oanh.
Theo “Báo Điện Tử”
-----------------------------------------------------
BÀI VIẾT CÙNG CHUYÊN MỤC
------------------------------------------------------
SHOP HIỀN HẬU
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét